— —
donna »; l'Hauvette — e qui conviene citare le sue parole testualmente — traduce e interpreta:
J'y entrai, et j'y trainai ma jeunesse qui venait d'at-teìtulre lYige de puberté, sans plus rappeler à ma pensée la dame qui m'était apparue. Gomme la puberté se place à qua-torze ans, au seuil de l'adolescence, — il ne peut y avoir sur ce point aucun doute, — Caleone-Giovanni était donc au moins entré dans la quinziéme année quand il franchi! l'enceinte de Naples pour la première fois.
E ancora: « je trainai ma jeunesse qui atteignait depuis peti la puberté ». Se ho bene inteso, il valoroso professore di Grenoble crede fermamente che raggiungere l'età della pubertà (atteindre) significhi uscire di pubertà (per entrare nella jeunesse?); ma questo non è esatto. La pubertà dura parecchi anni ; tanto è vero, che i Latini dicevano : pubescentìbus an-nis. 11 latino pubescere denota una condizione fisiologica (*), la quale non si compie in un giorno o in'un mese; si prolunga, secondo Macrobio (2), fino al ventunesimo anno. Giustiniano, nelle Istituzioni, si loda di aver decretato che, ne' maschi, la pubertà s'intendesse cominciata subito dopo la fine dell'anno quattordicesimo (3), abolendo per rispetto al pudore
(!) l'orchi- le latin dans les mote brtive l'honnelcté. diciamolo in latino. « Humor nat.iralis in corpore, quando aetas transit pueritiam, flt durior et acuitur in pilo* : ideo tuuc et pubos et genao et aliae partes corpo™ vestiuntur... Post annos bis septem (il fanciullo) ipsa aetntis necessitate pubescit. Tuia enim moveri in ipit vis generationis in masculiB et purgatio seminarum ». MaCkobio, Sai. VII, 7; In Sonin. &cip. I, 6. Su per giù, dicono lo stesso maestro Taddeo ed Armido da Villanova, che il Della Torre avevo cituti, pp. 83 e 89.
(-) « Post ter septenos annos, genas flore vestit juventa ».
t:!) « Sancta coustitutio ìe promulgata pubertatem in masoulis jiost quartum decimum annum completum illieo initium uccipcrc disposuimus ». Inst. 1, tit. 22.