322'
   Parte Seconda
   9. Morte eli Filopemene.
   Inter Messenios et Achaeos de principatu primo dissensio, mox bellum ortum est. In eo nobilis Achaeorum imperator Philopoemen capitar, non quia pugnando vitae pepercerit, sed, dum suos in proelium revòcat, in transitu fossae equo prae-cipitatus a multitudine hostium oppressus est. Quem Messenii iacentem seu meta virtutis seu verecundiaf) dignitatis inter-ficere ausi non fuerunt. Itaque velut2) in ilio omne bellum confecissent:l!, captivum per universam civitatem in modum triumphi circumduxerunt, effuso obviam populo. Igitur eun-dem in theatrum duci iusserunt4), ut omnes contuerentur, quem potuisse capi incredibile singulis videbatur. Inde in car-cerem ducto5), verecundia') magnitudinis eius, venenum de-derunt. quod ili© laetus, ac si6) vicisset, accepit, quaesito prius7), an Lycortas, praefectus Achaeorum, quem secundum a se8) esse scientia militari sciebat, incolumis effugisset. Quem ut accepit evasisse, exspiravit. Nec multo post, reparato bello9), Messenii vincuntur poenasque interfecti Philopoemenis pepen-derunt.
   ') riverenza ; rispetto a... — 2) = velut si. — 3) bellum conficere
   — terminar la guerra. — 4) lo fecero condurre ; - e letter. ? — 6) dativo dipend. da dederunt. — 6) non altrimenti che se (= non secus ac si). — 7) avendo prima domandato ; - e letter. ? — dopo di lui.
   — 9) rinnovata la guerra.
   10. Alessandro Magno.
   Decessit Alexander mense Iunio annos tres et triginta natus ''!, vir supra humanam potentiam magnitudine animi praeditus. Prodigia magnitudinis eius ipso ortu nonnulla ap-paruere. Nam ea die, qua natus est, duae aquilae tota die2) supra culmen domus patris eius sederunt, oiuen duplicis imperii, Europa9 Asiaeque, praeferentes8). Eadem quoque die nuntium pater eius duarum victoriarum accepit; quod omen universarum terrarum victoriam infanti portendebat. Puer acerrimis litterarum studiis eruditus fuit. Exactà pueritia, per quinquennium sub Aristotele doctore, inclito omnium philoso-pliorum, crevit. Accepto deinde imperio, regem se terrarum omnium ac mundi appellai! iussit4) tantamque fiduciam sui